Thời tiết thay đổi, nắng nóng thất thường hay chuyển lạnh đột ngột là một trong những nguyên nhân chính khiến trẻ dễ ốm và găp các vấn đề về sức khỏe liên quan đến hệ hô hấp như ho, cảm lạnh, viêm họng, viêm phế quản, viêm đường hô hấp cấp…. Cách tốt nhất để giúp trẻ có thể tránh được các triệu chứng ốm vặt do thay đổi thời tiết, đặc biệt là thời điểm giao mùa là cha mẹ nên giúp trẻ củng cố và tăng cường chức năng của hệ miễn dịch. Dưới đây là 1 số nguyên tắc giúp cha mẹ xây dựng cho trẻ một hệ miễn dịch tốt, có khả năng chống lại những tác nhân xấu gây bệnh. Những nguyên tắc này cha mẹ cũng có thể áp dụng cho chính mình và người thân trong gia đình để giảm thiểu nguyên nhân gây bệnh cho trẻ đó.


Một chế độ dinh dưỡng cân bằng bao gồm nhiều thực phẩm giàu chất chống oxy hóa là một trong những yếu tố quan trọng để duy trì chức năng của hệ miễn dịch. Chế độ ăn uống lành mạnh gồm những thực phẩm có khả năng tăng cường hệ miễn dịch sẽ giúp cơ thể bạn xây dựng các tế bào bạch cầu giúp chống nhiễm trùng, chữa lành vết thương hoặc bất cứ điều gì cần thiết khác để bảo vệ cơ thể chống lại nhiễm trùng và bệnh tật.
Những thực phẩm có khả năng tăng cường hệ miễn dịch mà cha mẹ có thể đưa vào chế độ ăn hàng ngày của trẻ, bao gồm: sữa chua, nấm, các loại rau có màu sáng (cà rốt, bí ngô, cải bó xôi…), các loại hoa quả chứa nhiều vitamin C (cam, bưởi…), cá, các loại hạt (hạnh nhân, óc chó, hạt điều…)


Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng giấc ngủ là rất quan trọng đối với sức khỏe của cả người lớn lẫn trẻ em. Thiếu ngủ sẽ gây ra một loạt các vấn đề về nhận thức cũng như sức khỏe thể chất, bao gồm tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường và hàng loạt các vấn đề về tim mạch. Việc thiếu ngủ cũng có thể dẫn đến làm gián đoạn chức năng nội tiết tố và giảm khả năng chống lại nhiễm trùng. Một nghiên cứu chỉ ra rằng mất ngủ chỉ trong một đêm cũng có thể làm tăng khả năng bị nhiễm trùng của cơ thể và làm suy giảm chức năng của hệ thống miễn dịch.
Có một thực tế là hiện nay, trong các gia đình, nhiều ông bà, cha mẹ vẫn đang chú trọng và quan tâm nhiều hơn đến vấn đề ăn của trẻ so với giấc ngủ. Thực ra, việc đảm bảo cho trẻ được ngủ đúng giờ và đủ giấc thậm chí còn quan trọng hơn cả ăn uống bởi trẻ em phát triển và hoàn thiện các chức năng của hệ thần kinh và hệ miễn dịch nhiều hơn trong giấc ngủ. Vì vậy, cha mẹ nên thiết lập cho trẻ một thói quen sinh hoạt đều đặn, ngủ sớm và ngủ đủ để trẻ có thể phát triển tốt về cả thể chất và trí tuệ.


Việc vận động phù hợp là đặc biệt quan trọng và cần thiết đối với sự phát triển của trẻ nhỏ. Trong khoảng thời gian giãn cách như hiện tại, việc cho con ra ngoài để vận động thường được hạn chế, thay vào đó, bố mẹ vẫn có thể cho con ra ban công và tận hưởng bầu không khí trong lành từ sáng sớm. Với các bạn nhỏ ở vùng xanh (vùng an toàn) chúng mình vẫn khuyến khích nên vận động ngoài trời ít nhất 1 tiếng mỗi ngày để được hít thở không khí thoáng đãng và thích nghi với môi trường cũng như điều kiện khí hâu. Việc vận động ở trẻ nhỏ đơn giản chỉ cần để trẻ tự do chạy nhảy, chơi đùa, khám phá thiên nhiên… Điều này không những giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch một cách tự nhiên mà còn giúp trẻ trở nên nhanh nhẹn, hoạt bát và tự tin hơn.


Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tâm lý căng thẳng cũng có ảnh hưởng xấu đến hệ thống miễn dịch, làm giảm khả năng chống lại viêm nhiễm của cơ thể. Căng thẳng cũng được chứng minh là làm giảm số lượng và hiệu quả của các tế bào chống nhiễm trùng tự nhiên.
Mặc dù căng thẳng là điều không dễ tránh khỏi đối với cả người lớn và trẻ em, tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta có khả năng kiểm soát nó. Cha mẹ nên chú ý theo dõi trẻ để dễ dàng nhận ra những dấu hiệu mất kiểm soát ở con mình, cố gắng tạo ra không khí vui vẻ trong gia đình và tránh để trẻ rơi vào những tình huống có thể gây căng thẳng cho bé (bao gồm các cảm giác lo lắng, sợ hãi, buồn phiền…)


Các nhà khoa học đã cảnh báo rằng những nơi công cộng như nhà hàng, nhà vệ sinh công cộng, siêu thị… là những nơi xuất hiện nhiều vi khuẩn gây bệnh nhất. Vì thế, nếu cho trẻ ra ngoài chơi, cha mẹ nên chú ý đến vấn đề vệ sinh, đặc biệt phải cho trẻ rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn hoặc sau khi tiếp xúc với các đồ vật/ đồ chơi tại nơi công cộng. Cha mẹ cũng nên có những biện pháp phòng tránh lây nhiễm cho trẻ, kể cả khi ở nhà, đặc biệt khi trong gia đình đang có người bị bệnh, bị ốm như cảm cúm, hắt hơi, sổ mũi… Hãy chắc chắn rằng những người thường xuyên tiếp xúc với trẻ đều phải rửa tay thường xuyên và không dùng chung đồ như khăn mặt, bát đũa... với trẻ.


Trong nhà bạn có ít nhất 1 người có thói quen hút thuốc lá? Những đứa trẻ của bạn thường xuyên dán mắt vào màn hình tivi thay vì vui chơi, chạy nhảy ngoài trời? Những bữa ăn chính của gia đình bạn thường thiếu rau xanh và có quá nhiều đạm hay chất béo? Con bạn thường xuyên thức khuya và không ngủ đủ giấc?
Những thói quen xấu này hoàn toàn có thể phá hủy hệ thống miễn dịch của cơ thể trẻ và những người thân trong gia đình, khiến không chỉ trẻ nhỏ mà cả người lớn đều dễ mắc các bệnh cảm cúm, nhiễm trùng hay những bệnh lý liên quan khác. Vì vậy, điều quan trọng là cha mẹ nên tạo ra một môi trường với những thói quen sinh hoạt lành mạnh, tránh xa những thói quen xấu vì sức khỏe của trẻ nhỏ và cả gia đình của bạn.


Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiếng cười thực sự có khả năng tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể bằng cách tăng khả năng sản xuất các tế bào kháng thể và giúp các tế bào T (đóng vai trò trung tâm trong hệ thống miễn dịch) hoạt động hiệu quả hơn. Tiếng cười cũng đã được chứng minh là có khả năng làm giảm hormone căng thẳng trong cơ thể, đồng thời tạo ra những hormone mang lại cảm xúc tích cực hơn.